CONAN E OSHO: SEITAS E POSMODERNISMO

    – Manuela Almará e Ignacio Almará –   

  Na película Conan o Bárbaro de John Milius, a seita de Thulsa Doom é a imaxe do caos á que Conan ten que enfrontarse. Thulsa Doom é un líder relixioso dunha seita que conta cun gran número de devotos, entre eles a filla do rei Osric, moi próxima a Doom. Para rescatala, o rei acode a Conan a quen pagará en abundancia. Ademais, Conan ten unha sede de vinganza contra Doom por ser quen matou aos seus pais e o capturou, facéndolle vivir na Roda da dor e sumíndoo nunha vida de escravitude ata que Conan consegue facerse coa súa liberdade.

  Cando Conan está nas mans de Doom e este faille ver a estrutura que construíu, explícalle en que consiste o poder da súa seita, que para el non é tanto o diñeiro senón a cega entrega dos seus seguidores – “a forza da carne” como lle explica ao heroe. Doom consegue montar unha estrutura de carácter relixioso, na cal os seus seguidores viven nunha comuna apartada do mundo para vivir de acordo ás súas ideas, comparten a mesma vestimenta, xerga e saúdos propios e practican orxías na corte máis próxima a Doom.

  Algo parecido a esta seita ficticia foi levada á vida no mundo real por Bhagwan Shri Rashnish, tamén coñecido como Osho, o gurú que conseguiu crear no estado de Oregón a súa propia cidade dedicada á realización espiritual.

  Como narra a serie documental Wild Wild Country, Osho comeza a súa andadura na India como catedrático de Filosofía na universidade de Jabalpur, converténdose nunha figura polémica polas súas opinións en contra das figuras públicas indias e as súas ideas contrarias á moral tradicional e opostas ao socialismo. Ao tempo, gañaba un público que lle pedía asesoramento sobre a vida espiritual e do que comezou a obter grandes beneficios económicos. Gradualmente, comeza a dirixir campos de meditación de poucos días e, máis adiante, decide construír os primeiros centros dedicados á procura espiritual, abandonando o ensino. En 1970 múdase a Bombay onde comeza a facer discípulos, os neo-sanniasins, os cales adoptan unha estética baseada na cor laranxa e o uso dun colar coa cara de Osho.

  En 1974, co crecemento que experimenta o seu culto, compra, con axuda dunha seguidora, unha casa en Pune onde funda un ashram ou casa comunal de meditación, o Osho International Meditational Resort, no cal comézase a producir roupa laranxa, xoias, cerámicas, etc. Tamén ten cada vez unha maior afluencia occidental, sendo esta unha gran fonte de ingresos. Incrementa o número de discípulos que, tras determinadas estancias, podían estar “graduados” e comezar a traballar no ashram. Este crecemento fai que Osho decida buscar outro lugar máis grande. Con todo, a tensión cada vez maior co estado indio dificulta moito a procura do novo terreo, oportunidade que si lle ofrece o estado de Oregón en Estados Unidos, onde comeza o novo ashram en 1981, ao comprar o Big Muddy Ranch, un rancho de 260 km². A partir de aquí, Osho pasa a manterse en silencio por tres anos, mentres Ma Anand Sheela, a súa secretaria persoal, faise a figura pública da comunidade.

  En Estados Unidos, a comunidade adopta o nome de Rajneeshpuram situándose veciña ao típico pobo do interior americano de Antelope. O modo de vida da comunidade en América é moi similar ao dos seguidores de Thulsa Doom. Orxías diarias e sexo de todo tipo, meditación, adoración e devoción ao líder (gardado por axentes armados) e servizo na comunidade. As escenas de arquivo móstrannos como se reunían os seguidores da miles para escoitar as charlas de Osho. Este preséntase con finas vestiduras e reloxos de luxo sentado nun trono, desde o que dá discursos sobre espiritualidade, moral e filosofía.

  Os seguidores de Osho, coñecidos como Rajneesh, seguen fielmente ao seu líder e mentres este dedícase a cultivar as mentes dos seus seguidores, Sheela dedícase a cultivar unha rede de poder que dirixe a comunidade.

  As ansias de dominio de Sheela levan a que entre en conflito directo cos seus tranquilos veciños de Antelope, pobo do que se fai co control de forma democrática. Co tempo esta sede de poder lévalle a facerse con armas tanto fose como dentro da comunidade e comeza unha guerra legal contra o Estado.

  A nova cidade tería problemas desde o principio. En primeiro lugar, coa asociación 1000 Amigos de Oregon, que quería impedir o desenvolvemento da comunidade alegando que as terras do rancho só podían utilizarse para ganadería. Posteriormente, enfróntanse ao fiscal debido a que se considerou que o goberno do pobo de Antelope era exemplo de control de aparello estatal por parte dun organismo relixioso, o cal estaba prohibido.

  Ademais disto, Sheela quere manexar cada vez máis poder e para iso orquestra unha fraude electoral a través da traída de indixentes de toda América á comunidade, co fin de situar á cúpula da comunidade como líderes políticos en Oregón. Ante o fracaso do plan, devolve aos indixentes ao exterior da comuna, previamente sedados tras invitarlles a cervexa envelenada, causando un grave problema nas cidades próximas.

  Do mesmo xeito, a desesperación lévalle a realizar un ataque bioterrorista intoxicando con salmonela a unhas 700 persoas co fin de incapacitalas para as eleccións.

  Pouco despois, Sheela e a cúpula da comuna entran nunha espiral de violencia onde intentan asasinar ao fiscal do estado, ao médico de Osho e realizan de forma sistemática espionaxe con micrófonos e acoso aos residentes de Rajneeshpuram.

  Tralo intento de asasinato do médico, Sheela e a cúpula foxen. Pouco despois, o Estado comeza unha táctica de acoso e derribo contra Osho, desencadeada en último lugar por un problema co visado do líder, quen acaba fuxindo da comunidade ao verse sitiado polas autoridades e é apresado pouco despois.

  Acaba así a odisea de Osho e Sheela en Estados Unidos, os cales deben facer fronte aos numerosos cargos xudiciais que pesan sobre eles.

  Análise.

  Desde o punto de vista ético, nun principio, a seita non cometeu en ningún delito ao instalarse en Oregón. En primeiro lugar, adquiriron as terras a través da compra. Polo que adquirían o pleno dereito sobre elas. A demanda dos 1000 Amigos de Oregon era inconsistente ao alegar que o uso da terra era ilexítimo. No caso de que se considerase que o uso da terra vén determinado de antemán, xurdiría unha multiplicidade de problemas de difícil solución. Por exemplo: ¿como se determina que terras son para que?; ¿quen determina o uso concreto das terras?; ¿como podería cambiar o uso da terra?; ¿é permanente unha soa forma de uso da terra? Evidentemente estas cuestións só poden solucionarse a través do respecto dos dereitos de propiedade sobre os bens. Nese caso, aquel que ostente os dereitos de propiedade sobre un ben pode determinar o uso que lle dá aos bens, sexa este o que sexa sempre que non agreda bens de terceiros.

  Por outra banda, de forma interna o feito de seguir ou non os mandatos de Osho e a adhesión á comunidade é completamente voluntaria, polo que é unha organización plenamente lexítima, moito máis que o Estado.

  Os problemas de Rajneeshpuram aparecen cando Sheela intenta facerse co poder político das zonas adxacentes. É neste momento no que converte á seita nun obxectivo do Estado, xa que se presenta como un competidor. De feito, critícase ás escolas infantís que caeron baixo o control dos Rajneesh por estar cargadas de ideoloxía, é dicir por non ter a ideoloxía estatal. Ademais disto, as prácticas de Sheela pasan a ser violentas cara a terceiros externos á seita e cara aos propios integrantes, co que comeza a violar os dereitos de propiedade de numerosas persoas e ter accións eticamente negativas. Sheela comeza a imitar ao Estado.

  Desde o punto de vista económico a seita ten unha forma de organizarse digna de análise. Por unha banda, defenden de forma aberta o capitalismo, posición que queda patente polos múltiples negocios de todo tipo que a organización rexenta. Os beneficios económicos rexístranse por millóns ao vender todo tipo de bens e servizos ao exterior. A maior fonte de ingresos proviña dos festividades trianuais que se festexaban na cidade e que deixaban varios millóns de dólares por festival. Cara ao interior da comunidade adoptaron un tipo de vida comunal, onde compartían os bens entre os integrantes da comunidade. Con todo, había excepcións. Osho non participaba da vida comunal, dedicábase á colección de reloxos de luxo, o consumo de drogas pouco correntes, a colección de Rolls Royce (dos que chegou a ter 93) e o coidado dos seus dous jets privados.

  Ademais disto, a seita levou a cabo varios delitos que poderían ser considerados dignos de eloxio como o contrabando de ouro, a evasión de impostos e irregularidades no rexistro de inmigración na India.

  Todo este sistema púidose construír coa fidelidade de miles de seguidores de Osho. Pero, ¿que era o que perseguían estes fieis? Este gran movemento internacional, que permitiu levantar cidades no deserto, botarlle un pulso á xustiza norteamericana durante os anos 80 e amasar unha gran fortuna para o seu líder estaba baseado nunha filosofía vitalista que mostraba un rexeitamento das institucións tradicionais e da relixión e que bebía de Nietzsche, do misticismo de Gurdjieff e de técnicas derivadas das prácticas budistas.

  O discurso de Osho baséase nunha premisa atea desde a que estrutura unha defensa do presentismo. Elimina a posibilidade de que exista un propósito transcendente na existencia e sitúa á propia vida como propósito de si mesma. A única resposta que se pode ter ante o fenómeno da vida é, segundo Osho, gozala no presente e sen ataduras. O líder defende que todos os sistemas morais tradicionais son hipócritas xa que buscan a cobiza e susténtanse no medo. Pola súa banda, establece que a moral debe saír de forma espontánea da consciencia do meditador, sen ter ningún tipo de moral preestablecida. Cousa que parece difícil de casar coa constante defensa do amor e a compaixón que leva a cabo. A procura debe ser a procura da consciencia dun mesmo, un espertar, pero, neste caso, sen capacidade de transcender ou salvarse como faría un gnóstico. As institucións tradicionais como o matrimonio ou a familia son vistas como opresivas, seguindo unha liña de marxismo cultural. Con todos estes ingredientes configúrase o caldo perfecto no que crece a defensa do sexo libre e as relacións afectivas de carácter efémero e esporádico, dedicadas simplemente ao pracer corporal.

  O éxito desta seita prevalece e susténtase sobre a figura mítica do superhome que pode romper coas estruturas do seu tempo que parecen impostas e descubrir a súa propia forma de vivir a vida sen restricións. É comprensible que esta seita apareza na modernidade, dado que esta vén marcada pola perda de sentido ou propósito da existencia e o abandono dos esquemas tradicionais de visión do mundo. Os Rajneesh son unha seita atea, unha relixión posmoderna.

  Nos seus discursos, caracteristicamente soporíferos, Osho, tamén humorista, déixanos innumerables chistes, blasfemias contra o cristianismo e soadas citas como a seguinte:

Non hai obxectivo en ningures, a existencia non se move cara a ningún fin, e é bo que non estea indo cara a ningún obxectivo. Porque si hai un obxectivo, tarde ou cedo será alcanzado… e, entón que.

  Un gurú para os tempos modernos.

  En conclusión, podemos dicir que a caída da cidade Rajneesh en América debeuse principalmente ás súas ansias de poder impulsadas por Sheela, a cal intentou competir co Estado pola forza. Erro fatal ante calquera goberno xa que son sempre a banda máis forte e organizada. Ademais disto pódese sinalar a complexa e brillante organización económica da cidade, abertamente capitalista. Esta actitude deu os seus froitos no material, gozando de infinitude de bens e servizos dentro da comunidade.

  Desde o punto de vista filosófico e moral, a comunidade foi unha fraude desde o comezo. Sheela chega a confesar no documental que a procura espiritual non tiña ningunha relevancia, especialmente para Osho. Simplemente querían conseguir diñeiro e poder. Ademais, os seus ensinos están baleirados de significado relixioso, sendo, simplemente, opinións pouco fundamentadas sobre a actitude que un debe ter ante a vida.

  Deste xeito conseguiron a tan ansiada “forza da carne” que Thulsa Doom chegou a dominar. O movemento de Osho segue esperando a un Conan que acuda para restituír a orde sobre o caos eliminando da face da terra a desorde xerada polas ideas posmodernas, neste caso levadas practicamente á sacralización.